LoginSIGN IN Create Account

NCERT Solutions for Class 8 Sanskrit Chapter 9 सप्तमगिन्यः are provided here with simple step-by-step explanations. These solutions for सप्तमगिन्यः are extremely popular among class 8 students for Sanskrit सप्तमगिन्यः Solutions come handy for quickly completing your homework and preparing for exams. All questions and answers from the NCERT Book of class 8 Sanskrit Chapter 9 are provided here for you for free. You will also love the ad-free experience on Meritnation’s NCERT Solutions. All NCERT Solutions for class 8 Sanskrit are prepared by experts and are 100% accurate.

Page No 64:

Question 1:

उच्चारणं कुरुत–
 

सुप्रभातम् महत्त्वाधायिनी पर्वपरम्पराभिः
चतुर्विंशतिः द्विसप्ततितमे वंशवृक्षनिर्मितानाम्
सप्तभगिन्यः प्राकृतिकसम्पद्भि: वंशोद्योगोऽयम्
गुणगौरवदृष्ट्या पुष्पस्तबकसदृशानि अन्ताराष्ट्रियख्यातिम्

Answer:

स्वयं प्रयास करे।

Page No 64:

Question 2:

प्रश्नानाम् उत्तराणि एकपदेन लिखत −

(क) अस्माकं देशे कति राज्यानि सन्ति?

(ख) प्राचीनेतिहासे का: स्वाधीना: आसन्?

(ग) केषां समवाय: 'सप्तभगिन्य:' इति कथ्यते?

(घ) अस्माकं देशे कति केन्द्रशासितप्रदेशा: सन्ति?

(ङ) सप्तभगिनी प्रदेशे क: उद्योग: सर्वप्रमुख:?

Answer:

(क) अष्टविंशति:

(ख) सप्तभगिन्य:

(ग) सप्तराज्यानाम्।

(घ) सप्त।

(ङ) वंशोद्योग:।

Page No 64:

Question 3:

पूर्णवाक्येन उत्तराणि लिखत–
(क) भगिनीसप्तके कानि राज्यानि सन्ति?
(ख) इमानि राज्यानि सप्तभगिन्यः इति किमर्थं कथ्यन्ते?
(ग) सप्तभगिनी – प्रदेशे के निवसन्ति?
(घ) एतत्प्रादेशिकाः कै: निष्णाताः सन्ति?
(ङ) वशंवृक्षवस्तूनाम् उपयोग : कुत्र क्रियते?

Answer:

(क) भगिनीसप्तके सप्त राज्यानि सन्ति।
(ख) सप्तराज्यसमूहत्वात् इमानि राज्यानि सप्तभगिन्यः इति कथ्यन्ते।
(ग) सप्तभगिनीप्रदेशे गारो – खासी – नगा- मिजोप्रभृतयः बहवः जनजातीयाः निवसन्ति।
(घ) एतत्प्रदेशिकाः स्वलीलाकलाभिः निष्णाताः।
(ङ) आवस्त्रभूषणेभ्यः गृहनिर्माणपर्यन्तं प्रायः सर्वत्र वंशवृक्षवस्तूनाम् उपयोगः क्रियते।



Page No 65:

Question 4:

रेखांकितपदमाधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत–
(क) वयं स्वदेशस्य राज्यानांं विषये ज्ञातुमिच्छामि?
(ख) सप्तभगिन्यः प्राचीनेतिहासे प्रायः स्वाधीनाः एव दृष्टाः?
(ग) प्रदेशेऽस्मिन् हस्तशिल्पानां बाहुल्यं वर्तते?
(घ) एतानि राज्यानि तु भ्रमणार्थं स्वर्गसदृशानि?

Answer:

(क) वयं कस्य राज्यानां विषये ज्ञातुमिच्चामः?
(ख) काः प्राचीनेतिहासे प्रायः स्वाधीनाः एव दृष्टाः?
(ग) प्रदेशेऽस्मिन् केषाण् बाहुल्यं वर्तते?
(घ) एतानि राज्यानि भ्रमणार्थं कीदृशानि?

Page No 65:

Question 5:

यथानिर्देशमुत्तरत–
(क) ‘महोदये! मे भगिनी कथयति’– अत्र ‘मे’ इति सर्वनामपदं कस्यै प्रयुक्तम्?
(ख) समाजिक–सांस्कृतिकपरिदृश्यानां साम्याद् इमानि उक्तोपाधिना प्रथितानि– अस्मिन् वाक्ये प्रथितानि इति क्रियापदस्य कर्तृपदं किम्?
(ग) एतेषां राज्यानां पुनः सङ्घटनम् विहितम् – अत्र ‘सङ्घटनम्’ इति कर्तृपदस्य क्रियापदं किम्?
(घ) अत्र वंशवृक्षाणां प्राचुर्यम् विद्यते – अस्मात् वाक्यात् ‘अल्पता’ इति पदस्य विपरीतार्थकं पदं चित्वा लिखत?
(ङ) ‘क्षेत्रापरिमाणैः इमानि लघूनि वर्तन्ते’ – वाक्यात् ‘सन्ति’ इति क्रियापदस्य समानार्थकपदं चित्वा लिखत?

Answer:

(क) ’महोदये! मे भगिनी कथयति’ – अत्र ’मे’ इति सर्वनामपदं स्वरायै प्रयुक्तम्।
(ख) सामाजिक - सांस्कृतिकपरिदृश्यानां साम्याद् इमानि उक्तोपाधिना प्रथितानि – अस्मिन् वाक्ये प्रथितानि इति क्रियापदस्य कर्तृपदं भवति ’प्रथनम्’ इति।
(ग) एतेषां राज्यानां पुनः सङ्घटनं विहितम् – अत्र ’सङ्घटनम्’ इति कर्तृपदस्य क्रियापदं भवति ’सङ्घटति’ इति।
(घ) अत्र वंशवृक्षाणां प्राचुर्यं विद्यते - अस्मिन् वाक्ये ’अल्पता’ इति पदस्य विपरीतार्थकं पदं हि ’प्राचुर्यम्’ इति।
(ङ) ’क्षेत्रपरिमाणैः इमानि लघूनि वर्तन्ते’ - अस्मिन् वाक्ये ’सन्ति’ इति क्रियापदस्य समानार्थकं पदं हि ’वर्तते’ इति।

Page No 65:

Question 6:

(अ) पाठात् चित्वा तद्भवपदानां कृते संस्कृतपदानि लिखत–
 

  तद्भव–पदानि संस्कृत–पदानि
यथा –सात सप्त
  बहिन ..............
  संगठन ..............
  बाँस ..............
  आज ..............
  खेत ..............

(आ) भिन्नप्रकृतिकं पदं चिनुत-
(क) गच्छति, पठति, धावति, अहसत्, क्रीडति।
(ख) छात्र:, सेवकः, शिक्षकः, लेखिका, क्रीडकः।
(ग) पत्रम्, मित्रम्, पुष्पम्, आम्रः, फलम्, शाखा।
(घ) व्याघ्र: , भल्लूक :, गजः, कपोत :, वृषभः, सिंहः।
(ङ) पृथिवी, वसुन्धरा, धरित्री, यानम्, वसुधा।

Answer:

(अ) पाठात् चित्वा तद्भवपदानां कृते संस्कृतपदानि लिखत–
 

 
तद्भव − पदानि
संस्कृत − पदानि
यथा
सात
सप्त
(क)
बहिन
भगिनी
(ख)
संगठन
समवाय
(ग)
बाँस
वंश
(घ)
आज
अद्य
(ङ)
खेत
क्षेत्रम्

(आ) भिन्नप्रकृतिकं पदं चिनुत-
(क) अहसत्
(ख) लेखिका
(ग) आम्र:
(घ) कपोत:
(ङ) यानम्



Page No 66:

Question 7:

विशेष्य − विशेषणानाम् उचितं मेलनम् कुरूत −

विशेष्य − पदानि विशेषण − पदानि
अयम् संस्कृति:
संस्कृतिविशिष्टायाम् इतिहासे
महत्त्वाधायिनी प्रदेश:
प्राचीने समवाय:
एक: भारतभूमौ

Answer:

विशेष्य − पदानि विशेषण − पदानि
अयम् प्रदेश:
संस्कृतिविशिष्टायाम् भारतभूमौ
महत्त्वाधायिनी संस्कृति:
प्राचीने इतिहासे
एक: समवाय:



View NCERT Solutions for all chapters of Class 8